شواهد به‌جا‌مانده نشان می‌دهد که مراکز فرهنگی و علمی مشابه دانشگاه‌های امروزی در دوران باستان، در تمدن‌های مشرق‌زمین، به‌وفور یافت می‌شده و در غرب نیز به این مسئله توجه شده‌است (وجود مراکز فلسفی مانند آکادمی افلاطون در یونان). در ایران نیز با توجه به پیشرفت فرهنگی در دوران باستان مراکز علمی همچون جندی‌شاپور و فرهنگستان نصیبین وجود داشته‌اند. فرهنگستان نصیبین شامل اساتیدی می‌شد که از آتن رانده شده‌بودند و به مطالعه‌ی علومی چون ریاضی و نجوم می‌پرداختند. در جندی‌شاپور نیز مطالعه‌ی علوم و ترجمه‌ی کتاب‌های زیادی از سانسکریت و یونانی به پهلوی صورت می‌گرفت و می‌توان ترجمه‌ی همین کتاب‌ها از پهلوی به عربی را شاهدی بر اهمیت این مرکز در ورود علوم به تمدن اسلامی دانست. ......
)